Bonsai sanatını bir çoğumuz filmlerde görerek, kalan kısmımız da bizlere gelen hediye bonsailerle haşır neşir olarak tanıdık. Merak saldığımız bu derinlikli sanatın bazı inceliklerini veya hassasiyetlerini bilmediğimiz için de güzel ağaçlarımız zamanla kötüye gitmeye, sağlıklarını ve güzelliklerini kaybetmeye başladılar.
Peki nerede yanlış yaptık?
Öncelikle tüm bitkilerin bakımı için doğru anlamamız gereken birkaç şey var. Bir bitki doğru konumlandırılmadığında, hatalı sulandığında, yanlış budama ve gübreleme yapıldığında, zararlılara karşı korunmadığında zamanla güç kaybedebilir, hatta ölebilir. Bu sebeple bu konuları biraz daha açarak doğru anlamaya çalışalım:
Konumlandırma
Bonsailerimizin özel bir tür olmadığını diğer yazılardan öğrendik. Yani bonsailer aslında doğada gördüğümüz normal ağaçlar. Dolayısıyla bu ağaçların doğadaki türdeşleri hangi iklimde ve lokasyonda yaşıyorsa oraya uygun bir mekan seçimi bu güzel ağaçların uzun süre yaşaması için olmazsa olmaz. Bazı ağaçlar tropikal iklimde yaşamaya uygunlarken bazıları daha soğuk iklimlerde yaşıyorlar. Bazıları düşük rakımda yaşarlarken bazıları daha soğuk olan yüksek kesimlerde sağlıklı büyüyorlar.
Hepimize hediye gelen ve en çok problem yaşadığımız türlerin başında gelen Ficus microcarpa (bazen 'Ginseng' denilen aşılı hali de olabiliyor) tropikal bir tür mesela. Bu türün soğuk havalarda mutlaka soğuktan korunması gerekir. Sıcağı sever ama en önemlisi nemi çok sever. Dolayısıyla kuru ortamda yapraklarını yeşil yeşil dökmeye başlar Ficus bonsailer. Yukarıdaki görseldeki gibi bir kurumada susuzluktan dolayı kuruma anlamına geliyor. Dolayısıyla elimizde Ficus bonsai varsa eğer bizim bu ağacı mutlaka çok nemli bir yerde tutmamız gerekiyor. Böylece büyümesi her zaman kuvvetli bir şekilde devam edecektir.
Ancak bir Japon Akçaağacı (Acer palmatum) Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında yaşamakta hayli zorluk çekecek, ancak daha soğuk olan karasal bölgelerde daha verimli ve sağlıklı yaşayacaktır.
Sulama
Bonsailerimizi toprağı kurudukça sulamalıyız. Bu sebeple toprağın kolayca havalanabilir yapıda olması lazım. Eğer ki torf veya bahçe toprağı gibi topraklar kullanıyorsanız bu topraklarda bitkinizin kökleri hava almayacağı için hem nefessiz kalacak, hem de fazla suyu kolayca bırakamayacak. Dolayısıyla kök çürümelerinin meydana gelmesi çok daha muhtemel oluyor böyle bir durumda. Tabi saksınızın da delik olması gerekiyor ki fazla su rahatça akıp gidebilsin, yine saksı deliklerinden hava girsin. Bu sebeple iyi bir toprak karışımı ve saksı kullanmak bonsailerin bakımında en önemli şeylerden birisi haline geliyor.
Toprak karışımınız suyu kolayca süzebilecek ve havalanabilecek bir karışım olduğunda kuruması (havalanması) da daha kolay olacaktır. Böylece siz de bonsainizi sık sık sulayarak ihtiyaç duyduğu suyu onlara sağlayabilirsiniz. Suyun fazlası saksının altından akar gider, tüm toprak tanecikleri suya doymuş olur. Bitkimizin kökleri de bu tanecikler arası boşluklardan nefes almaya devam ederken taneciklerin üzerindeki suyu da rahatça kullanırlar.
Hatalı Budama veya İşlemler
Bonsailerimiz büyüdükçe şekilleri bozulabilir. Bu durumda da hemen budamak isteyebiliriz. Eğer küçük adımlarla büyümeye çalışan bir bitkiyi sürekli budarsak ona güç kaybettirmiş oluruz. Bu sebeple büyümeye biraz müsaade edip sonrasında bilerek ve anlayarak budama yapmak gerekir. Aynı yaklaşım telleme ve benzeri işlemler için de geçerlidir. Bu sebeple ağacınızın türünü bilmeden, sağlığından emin olmadan, gücünü anlamadan üzerinde işlemler yapmayın.
Yanlış Gübre veya İlaç Kullanımı
Bir markette görüp üzerinde 'Bonsai Gübresi' yazan bir ürün bonsai gübresi değildir. Bonsai gübresi diye bir şey de yoktur. Nasıl ki farklı türden etobur hayvanlar aynı etleri yiyip doyuyorsa bitkilerin hepsi de birbirine çok benzer formda elementlere ihtiyaç duyarlar. Bu elementleri organik veya inorganik (kimyevi) formda toprağa karıştıran ürünlere de gübre deriz. Güvenmediğiniz gübreler toprağınızın tuzluluğunu hızla artırır ve köklerin yanmasına sebep olur. Ayrıca toprak ekosistemine de zarar verir. Bu konuda yanlış bilinen bir diğer şey de gübrenin ağacı iyileştireceği inanışıdır. Gübre, sağlıklı ağaçlar için kullanılır. Sağlıklı olmayan ağaçlar için hormonlar ve ilaçlar kullanarak onların sağlıklarına kavuşmasına yardımcı oluruz.
Kullandığımız gübrelerin de hem uygun içerikte hem de doğru ölçüde kullanıldığına emin olmalıyız. Emin olmadığımız ürünleri kullanmak bonsailerimizin bir gecede ölmesine sebep olabilir.
Bir sonraki yazımız da Bonsaileri Kurtarma üzerine olacak.
Takipte kalın!
header.all-comments